معرفی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران
تاریخچه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران
شرایط طبیعی، وسعت زمین، موقعیت ژئوپلتیک و مهارت هایی که طی قرون متمادی صورت گرفته است، سبب پیدایش تمدن های متعددی در نواحی مختلف ایران شده است . هنر و فرهنگ ایران نه تنها در گذشته بر هنر سایر ملل تاثیر گذاشته، بلکه اکنون نیز در هنر و فرهنگ جهان معاصر خود تاثیری شایسته داشته است، تاثیری که می تواند از جمله زمینه های مساعد همکاری های بین المللی در جهان کنونی باشد. تشکیل وزارت فرهنگ و معارف، اوقاف و صنایع مستظرفه در سال ۱۲۸۶ شمسی برای اولین بار وظایف دولت را در مورد حفاظت از میراث فرهنگی مورد توجه قرار داد. تشکیل موزه ملی ایران و تشکیل اداره عتیقات به اقدامات دولت در زمینه میراث فرهنگی نتیجه بخشید. تشکیل وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۴۳ مسائل مربوط به میراث فرهنگی را به شکل تخصصی تری در قالب یک شاخه معاونت مورد توجه قرار داد.
با انحلال وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۸۵و تشکیل وزارت فرهنگ و آموزش عالی وظایف مربوط به میراث فرهنگی در وزارتخانه اخیرالذکر متمرکز شد. مصوبه ۲۷ آبان ۱۳۶۰ هیات وزیران موجب شد تا واحدهای استانی و برخی از واحدهای فرهنگی که عمدتا وظیفه معرفی میراث فرهنگی را برعهده داشتند. از وزارت فرهنگ و آموزش عالی متنوع و در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادغام شوند، از این تاریخ تا تصویب قانون تشکیل میراث فرهنگی کشور، عملا دو وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش عالی متکفل امور مربوط به میراث فرهنگی بودند.
ضرورت جلوگیری از انجام وظایف موازی، ادغام دستگاه هایی با وظایف مشابه و ایجاد مدیریت متمرکز برای سیاست گذاری بهینه موجب شد که در سال ۱۳۶۴ دستگاه های اجرایی و پژوهشی متکفل امور میراث فرهنگی از وزارتخانه های ذیربط منفک و در سازمان میراث فرهنگی کشور وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی ادغام شوند. با تصویب قانون اساسنامه سازمان در سال 1367 اهداف و وظایف سازمان بطور قانونی تعیین و فعالیت های مربوط به میراث فرهنگی از انسجام لازم برخوردار شد.
شورای عالی اداری در جلسه ۱۹ فروردین ۱۳۷۳ به پیشنهاد سازمان امور اداری کشور و به منظور افزایش کارایی سازمان و تمرکز در مدیریت دستگاه های فرهنگی، سازمان میراث فرهنگی کشور را از وزارت فرهنگ و آموزش عالی منفک و به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ملحق ساخت.
در جلسه علنی ۲۳ دی ماه سال ۱۳۸۲ ، مجلس شورای اسلامی سازمان های میراث فرهنگی، ایرانگردی و جهانگردی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتزع و بعد از ادغام آنها، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با کلیه اختیارات زیر نظر ریاست جمهوری تشکیل شد. بعد از تصویب این قانون وظایف حاکمیتی سازمان ایرانگردی و جهانگردی به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری منتقل شد و وظایف اجرایی و تصدی آن با همه امکانات، اعتبارات، نیروی انسانی، اموال و دارایی ها و تعهدات در قالب یک شرکت دولتی با عنوان شرکت توسعه ایرانگردی و جهانگردی به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری وابسته شد.
به منظور حسن اجرای قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی مصوب مجلس شورای اسلامی و مطالعه و تحقیق در آثار باقی مانده از گذشتگان، جهت معرفی ارزش های نهفته در آنها و همچنین توسعه پژوهش های میراث فرهنگی کشور و حمایت از دستاوردهای علمی و تحقیقاتی در این زمینه، با برخورداری از توان علمی از طریق استفاده هرچه مطلوب تر از امکانات بالقوه و بالفعل نیروی انسانی، پژوهشگاه ها تشکیل شد. همچنین با تصویب شورای عالی اداری در یکصد و سی امین جلسه مورخ ۱۶ فروردین ۱۳۸۵، به منظور تقویت و توسعه صنایع دستی کشور و ایجاد هماهنگی با سیاست های توسعه صنعت گردشگری، سازمان صنایع دستی ایران با تمام وظایف، اختیارات، مسئولیت های قانونی، دارای ها، تعهدات، اعتبارات، امکانات و نیروی انسانی از وزارت صنایع و معادن متنوع و در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ادغام شد. در حال حاضر این سازمان شامل شش بخش اصلی حوزه ریاست، معاونت میراث فرهنگی، معاونت صنایع دستی، معاونت گردشگری، معاونت سرمایه گذاری و طرح ها، معاونت توسعه مدیریت و امور مجلس و استان ها است. در اینجا به بررسی بخش ها، اهداف و وظایف حوزه معاونت صنایع دستی سازمان پرداخته می شود.
در ادامه به بررسی بخش ها، اهداف و وظایف حوزه معاونت صنایع دستی سازمان پرداخته می شود.
معاونت صنایع دستی
معاونت صنایع دستی خود دارای دفاتر زیر می باشد:
- دفتر امور بازرگانی
- دفتر خدمات جهت حضور در نمایشگاه داخلی و خارجی
- دفتر آموزش و حمایت از تولید
- دفتر توسعه ترویج و حمایت از تولید
اهداف معاونت صنایع دستی
- حفظ و احیا و بهبود کمی و کیفی صنایع دستی کشور
- ازدیات تولید درآمد صنعتگران و جلوگیری از کم کاری و بیکاری و افزایش سطح اشتغال
- توسعه فروش و صادرات صنایع دستی ایران
وظایف معاونت صنایع دستی
- تحقیق و بررسی دباره صنایع دستی، جمع آوری اطلاعات و آمار لازم و تهیه و اجرای طرح ها ی بهبود و توسعه صنایع دستی
- ترویج هنرهای دستی و ایجاد تحول و تنوع در طرح ها و تولیدات صنایع دستی با حفظ اصالت ملی و محلی و توسعه موارد مصرف آن، بویژه در معماری و شهرسازی
- آموزش فنی و افزایش سطح مهارت و کارایی صنعتگران صنایع دستی کشور
- ایجاد و توسعه کارگاه ها و مراکز تولید. تولید و فروش صنایع دستی ایران از طریق طرح های سرمایه گذاری و ناحیه ای
- فراهم نمودن تسهیلات برای ایجاد و توسعه شرکت های تعاونی صنایع دستی، کارگاه ها و واحدهای تولیدی این گونه صنایع در سراسر کشور
- اعطای وام و اعتبار به شرکت های تعاونی صنایع و صنعتگران مربوط به منظور خرید مواد اولیه،
- ایجاد نمایشگاه در داخل و خارج کشور و همچنین شرکت در نمایشگاه های داخلی و خارجی در زمینه صنایع دستی
- بازاریابی و کمک به توسعه مراکز فروش فراورده های دستی در داخل و خارج از کشور
- همکاری با سازمان های بین ا للملی صنایع دستی و قبول عضویت آنها را رعایت مقررات مربوطه
- نظارت در حسن انجام وظایف شرکت سهامی فروشگاه مرکز صنایع دستی و راهنمایی و ارشاد در فعالیت های مربوط و عرضه خدمات فنی جهت پیشبرد و گسترش
- برنامه ریزی، تنظیم راهبردها، سیاست ها، خط و مشی ها و ضوابط به منظور توسعه کمی و بهبود کیفی صنایع دستی کشور
- برنامه ریزی در جهت حمایت از توسعه کمی و کیفی محصولات صنایع دستی و هنرهای دستی، بویژه در حوزه صادرات، به منظور افزایش سهم ایران در بازار جهانی
- برنامه ریزی در جهت تدوین استانداردهای لازم برای مواد اولیه و روش های تولید و صدور گواهینامه های درجه کیفیت صنایع دستی و هنرهای سنتی با همکاری موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
- برنامه ریزی در جهت حفظ حقوق هنرمندان صنایع دستی و حمایت از مالکیت معنوی و فکری آنها با همکاری موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
- هماهننگی در جهت جلب مشارکت مردم و بخش خصوصی و دولتی در جهت سرمایه گذاری دالخی و خارجی در تولید و بازاریابی صنایع دستی با واحدهای ذیربط
- تهیه ضوابط، مقرارت، آیین نامه ها و نظام نامه ها هدایتی و حمایتی هنرهای سنتی و صنایع دستی
- هماهنگی با مراجع ذیربط در خصوص اعطای درجه هنری به هنرمندان صنایع دستی و هنرهای سنیت کشور در چارچوب قوانین و مقررات
- تبادل ارتباط و مبادلات علمی، فرهنگی و فنی با دانشگاه ها، موسسات و نهادهای مرتبط با صنایع دستی در سطح ملی و بین المللی
- برنامه ریزی برای ایجاد پایگاه های اطلاع رسانی به منظور معرفی صنایع دستی در سطح ملی و بین المللی
- نظارت بر کارگاه های تولیدی و آموزشی صنایع دستی کشور
- برنامه ریزی برای ایجاد مراکز اسناد و مدارک صنایع دستی و هنرهای سنتی
- صدور مجوز فعالیت شرکت ها و موسسات فعال در زمینه صنایع دستی و هنرهای سنتی و نظارت بر نحوه فعالیت آنها
- صدور کارت صناعت، پروانه تولید، گواهی پایان دوره آموزشی، جواز تاسیس کارگاه ها و مجتمع های تولیدی و آموزشی و کارت مربی گری صنایع دستی و هنرهای سنتی با هماهنگی مراجع ذی ربط و انجام حمایت های لازم